Türkiye’nin En Büyük Bayrağı Adana’da Çekildi

(Tarihin tozlu sayfaları arasında kalmış güzel bir haber. 95 yıl sonra ilk kez bu sayfada yayımlanıyor. Arap harfli Türkçe orijinal görüntüsüyle ve yeni harflere çevrilmiş Türkçe tam metni. Söz konusu habere ait orijinal fotoğrafı; “Cumhuriyet Bayramı” hediyesi olmak üzere takdim eder, 29 Ekim, Cumhuriyet Bayramı’nı kutlar, daha nice güzel bayramlara erişmek umuduyla, hep birlikte huzur ve barış içinde, bayramlarımızın kutlanmasını arzu eder, saygıdeğer sayfa dostlarıma sağlık, mutluluk ve esenlikler dilerim, Selam ve saygılarımla.. )

Atilla Oral

19 Ocak 1922 tarihli İleri gazetesinde yayımlanan haber:

“TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK BAYRAĞI ADANA’DA ÇEKİLDİ.”

“Adanalılar şimdiye kadar görülmemiş cesamette olan bu bayrakla Türk idaresine avdetinden mütevellit heyecanlarını tespit ve tevsik ettiler. Başlı başına tarih olan bu muazzam bayrak saat kulesi ile Ulu Caminin minaresi arasına keşide edilmişti.

Adana’dan yazılıyor:

5 Ocak’ta Adana büyük bayramını yaparken bu günü en çok yaşatacak bir şey eda etti; O da büyük bayrak.

İleri gazetesi, 19 Ocak 1922, sayfa. 1-2.

Buna nasıl karar verildi:

Mütarekeden sonra memleketimiz işgal altına girmişti. Her gün bilmediğimiz şenlikler, ayinler devam ediyor bu bakir şehirde otuz devletin bayrağı birden çekiliyordu. Biz güzel sancağımız çoktan veda etmiş onu evlerimizde sandık içlerine korka korka saklıyorduk. O gün memleketin bedbaht gençlerinden birçokları kenar bir köşesinde düşünüp , dertleşiyorduk.

İçimizden kim olduğunu bilmiyorum, birisi büyük bir bayrak tasvir etti. Bunun etrafında çok heyecanlı tahassürlü sözler söylendi.

Nihayet yekdiğerinden üç yüz metre kadar uzak bulunan Saat Kulesi ile Ulu Caminin minaresi arasına muazzam bir bayrak çekecektik.

Bu kararımızı cephelerde yoksulluklar içinde dağ başlarında dolaşıp mücadele ederken daima tekrar ettik. Nihayet bu emel doğdu. Belediyemizin yardımıyla bu bayrak Adana’nın baş üzerinde dalgalandı.

Bayrağın tanzim ve imali:

Bayrak yüz kırk arşın kumaştan yapıldı. Yalnız hilalin içinde dört dikişçi çalışıyordu. Hükümet dairesinin büyük salonu bu işe ancak kafi gelmişti.

 

 

Bayrağın cidden güzel, pürüzsüz bir surette tanzimine muvaffak olan Maarif Müdürü Refet Bey ile imal eden terzi Nuri Efendi’nin mesaileri şayanı takdirdir.

Türkiye’de ilk defa olarak bu kadar büyük bir bayrağı keşide etmek şerefi Adanalılara nasip olmuştur. Bu bayrak Türkiye’nin ilk büyük bayrağıdır.

Bayrak nasıl taşındı:

Bayrak evvelki sabah tamamen bitmişti. Merasimle hükümet konağından indirildi. Binlerce halk tarafından yatay bir surette tutularak caddelerde gezdirildi. Bu muazzam dikdörtgeni yaklaşık iki yüz kişi tutuyordu. Büyük bir iştiyakla bayrak önde, Debbağlar Milli Mızıkası olduğu halde alkış tufanları içinde gezdirildi. Caddelere sığmayan bu kalabalık baş üstünde yükselen bu al sancak istisnasız herkese gözyaşları döktürüyor, çılgın bir surette etrafındaki insanları sürüklüyordu.

 

İleri gazetesi, 19 Ocak 1922, sayfa. 2.

Bayrağın keşidesi:

Bu merasim pek heyecanlı oldu. Her şey ihzar edilmişti. Bu şanlı büyük sancak her iki kuleden makaralarla gönlere doğru çekilirken, mühiç dalgalarla yükseliyordu. Orada bulunanlardan hiçbirisi şuurlu değildi. Herkes aşırı heyecandan kararmış ve herkes kendisini başka bir aleme nakil etmişti. Dünyada daha bundan sevimli, bundan güzel bir şey olamazdı. Şehrin tepesinde kırmızı bir deniz ortasında beyaz köpüklü dalga gibi dalgalar yayan bu büyük hilali seyretmeye hiçbir kimse doyamıyordu.

Bu manzaranın altında ölüm isteyenler:

Alkış tufanları içinde bir ihtiyar bu bayrağın altında ellerini yukarıya kaldırmış:

“- Allah’ım Artık benim gözlerimi kapa… Bu dünyada başka bir şey görmek istemiyorum. Kalbim bu heyecanla dursun” diye haykırıyordu!.”

Kaynak: İleri gazetesi, 19 Ocak 1922, sayfa. 1-2.