Reşit Galip’in Bilinmeyen Bir Tezi

Dr. Reşit Galip’in pek bilinmeyen ancak ölmeden önce arkadaşı Münir Hayri Egeli’ye verdiği ve Egeli tarafından 1947 yılında “Eski Bir Atatürkçü, Bilinmeyen Atatürk’ten Hatıralar” başlığıyla Millet dergisinde yayınlanan “Müslümanlık: Türk’ün Milli Dini” tezi veya raporudur. Dr. Reşit Galip, bu tezinde İslam’ın ana prensiplerinin Türk’ün Milli Dini’ne uygun olduğunu söyler. Ancak bir iddia ortaya artarak Hazreti İbrahim’in Türk kökenli olduğunu ve dolayısıyla Hazreti Muhammed’in de Türk aslından olduğunu ispatlamaya çalışır. Tezinin sonunu şöyle bitirir: 

‘Müslüman dini, Türk milli bünyesinin en uygun dinidir ve ancak Müslümanlığın Türk milli bünyesine en uyduğu ve zaman ve haller, onun Türk milletince hakiki manasıyla anlaşıldığı hallerdir. Bunun çaresi de tektir: Müslümanlığı Türk’ün anlayabileceği bir hale getirmektir. Bu da ancak ibadetin Türk diliyle yapılmasıyla kabil olabilir. Bizim ilk ve en büyük gayretimiz dini duaları ve kitapları herkesin anlayabileceği bir dille tayin etmek olmalıdır. İnsanlar dinsiz yaşayamazlar. Belki yüz bin senelik bir anane, insanoğluna din ihtiyacını telkin etmiştir. Türk milleti de kendi milli dinine sahip olmalıdır. Bu, Türk milliyetçiliği için de bir zarurettir.” 

Atatürk, Dr. Reşit Galip tarafından hazırlanan bu rapordaki Hazreti İbrahim ve Hazreti Muhammed’in Türklüğü konusundaki iddiaların geçtiği sayfaya “çok daha fazla tetkik edilmesi gerekir” notu yazar. Ayrıca Dr. Reşit Galip’in “Müslümanlıkta rahip yoktur” olarak yazdığı bendin kenarına “Müslüman camiye gittiği zaman cemaat arasında en kâmil, en âlim ve hürmete değer kim varsa imamlık ona düşer” diye yazar. Dr. Reşit Galip tarafından hazırlanan “Müslümanlık Türkün Milli Dini ” isimli rapor ibadetlerin Türkçeleştirmesi projesiydi. Bu proje 1932 Ramazan’ında yapılan uygulamalar sonrasında halk tarafından benimsenmemiş ve terkedilmiştir.


Kaynak:Metin Özata, Atatürk ve Hekimler, Demkar Yayınevi, s. 729, 730