On Bin Dolara Bir Kadeh Şampanya

Bir merasim gecesi, Ankara Palas Oteli’nin hususi salonlarından birinde Atatürk, Amerika Büyükelçisi Mr. Bristol ile poker oynamak arzusunu ifade etmişlerdi. Atatürk, Bristol, Nuri Conker, Falih Rıfkı Atay kareyi teşkil etmişlerdi. İlk devre normal devam ediyor, masada kuvvetli kâğıt çıkmıyordu. Oyucular da hep usta! Bir aralık, şans Bristol’e döndü, kazanıyor, kuvvetli rölanslar yapıyor ve daima kazanıyordu. Seyircilerden Ağaoğlu Ahmet Bey, yavaşça, “para parayı çeker” cümlesini sarf etti. Birdenbire Atatürk’ün çehresi değişti. Rölanslar kuvvetlendi, oyun ciddileşti.

Amerikan Sefiri’nin Karısı Üzüntüden Evine Dönüyor

Bir aralık, Mr. Bristol’ün “floş”una, “kare rua” çıktı. Amerikan elçisi, büyük bir ara verdi. Elçi, bundan sonra, bir iki el sıra ile kaybetti. Şimdi, talih Atatürk’e dönüyordu. İki sekizli ile büyük potlara giriyor, kuvvetli rölanslar yapıyor, “ful” veya “kare” tutuyorlar, sefir binlerce lira kaybediyor! Vakit çok ilerlemişti. Madam Bristol’ün üzüldüğü görülüyordu. Madam, bir aralık izin isteyerek, evine döndü.

Bir müddet sonra oyun bitmişti. Fişler sayıldı. Mr. Bristol, galiba on bin lira kaybediyordu! 

Borcunu ödemek için, Atatürk’ten yirmi dört saat müsaade rica etti. 

Gazi, “Evet” dedi ve şampanya emretti.

Şişeler patladı. Bristol’den bir kadeh şampanya rica etti.

Sefir, bir kadeh şampanyayı Gazi’ye hürmetle sundu. Atatürk, kadehi kaldırdı: 

“Mr. Bristol’ün elinden bir kadeh şampanya içmek, on bin liradan daha değerlidir!” 

Oyundan çok eğlendiğini söyleyerek, oyun arkadaşlarına teşekkür etti.

Ağaoğlu Ahmet Bey’e, “Her kaidenin bir istisnası vardır” diyerek taşı yerine koydu. 

Kaynak: Çocukluk Arkadaşım Atatürk, Asaf İlbay, Kaynak Yayınları

(Not:O gece paranın harman edildiğini Falih Rıfkı Atay anılarında yazar.)


Asaf İlbay

SÜLEYMAN ASAF İLBAY, 1882 yılında Selanik’te doğmuştur. Hayatı, aynı mahallenin aynı sokağında, evine yüz metre mesafedeki bir evde 1881 yılında doğan Mustafa ile altı yedi yaşlarında iken kesişmiştir. Mahalle arkadaşlıklarına, Asaf İlbay’ın, 1891 yılında eğitim gördüğü Terakki Mektebi’nden ayrılıp, Mustafa Kemal’in devam ettiği Askeri Rüştiye’ye kaydolması ile okul arkadaşlığı da eklenmiştir. Asaf İlbay, Askeri Rüştiye’den sonra, Hendese-i Mülkiye-i Şahane Mektebi’nden mezun olmuştur. 1903 yılında sırası ile Selanik İnşaat işleri Mühendisliği Müfettiş Yardımcılığı, Selanik Demir Köprüler Mühendisliği, İstanbul Şehremaneti 2. Şube Mühendisliği, Ankara, İzmir, Konya, Adana, Bursa, Çanakkale, Balıkesir yolları Müfettişliği vazifelerinde bulunmuştur. 

9 Ocak 1913’ten itibaren Bitlis Vilayeti Su İşleri Başmühendisliği görevini yürüttü. 

12 Ekim 1915 yılında, Halep Şehri Belediye Reisliğine tayin edilmiş, 4. Çöl Ordusu Yollar Başmühendisliği vazifesini ifa ederek, Harp Madalyası ile taltif edilmiştir. 

4 Ocak 1922 yılında Konya ovası Su ve Su işletmeleri Müdürlüğü görevine tayin edilmiştir. 

16 Eylül 1924 yılında Nafıa Vekaleti Kara Yolları Umum Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir. 

6 Mayıs 1925 yılında yeni teşkil eden İmar Bakanlığı imar Umum Müdürlüğüne tayin edilmiştir. 

27 Ekim 1926 yılında Ankara Şehreminliğine tayin edilerek, Türkiye’de ilk defa planlı bir şehir kurmak şansına erişmiştir. 

4 Kasım 1928 yılında Bilecik milletvekilliğine seçilerek, siyasete atılmıştır. 19 Ekim 1931 yılında hizmet müddetini doldurmak maksadı ile Ankara İmar Müdürlüğüne tayin edilmiş, 1932 yılında kendi talebiyle emekliliğe ayrılmıştır. Bu tarihten sonra, Kızılay, yoksul ilkokul çocuklarına yardım derneklerinde, Halk Evleri Sosyal Yardım ve Gayrimenkul Sahipleri Derneği başkanlığında sosyal ve kültürel hizmetler ifa etmiştir. 13 Ocak 1957 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.