Kurtdereli Mehmet Pehlivan
1864 yılında (bazı kaynaklara göre 1869) Bulgaristan’ın Selvi köyünde doğan Mehmet Pehlivan, “93 Savaşları” sırasında ailesi ile birlikte Balıkesir’e gelerek Kurtdere köyüne yerleşmiştir.
19 yaşında kısbet giyen Kurtdereli Mehmet Pehlivan, 1884-1899 yılları arasında Türkiye’de Koca Yusuf ve Adalı Halil ile çok çetin güreşler atmıştır.
21 yaşında Çardak’ta Koca Yusuf’un karşısına çıkan Kurtdereli, ölümsüz güreşçinin takdirini kazanmış “Alın bu delikanlıyı, ezdirmeyin; o ilerde çok büyük bir pehlivan olacak” demiştir.
1899 yılında Bello Gazetesinin düzenlediği turnuvaya Katrancı ile birlikte katılan Kurtdereli Mehmet, Calmett, Pite Jenski ile Mumas’ı yenmiş, Bulgar Nicola Petrov’a yenilmiştir. Bu yenilgiden sonra İstanbul’a gelen Kurtdereli, daha sonraki yıllarda yine Avrupa’ya giderek, çeşitli kentlerde güreş tutmuş, bu arada, ünlü Hint Aslanı Gulam’ı yenmiştir. Ancak bazı kaynaklarda bu güreşçiye yenildiği de yazılıdır.
1.92 metre boyunda 150 kilo ağırlığındaki bu iri pehlivan, Bulgar Nicola Petrov’a karşı aldığı yenilgiyi yaşamı süresince unutamamış, her zaman büyük bir üzüntüyle anlatmıştır.
1911 yılında taksim Talimhanede Rus sporcu Baradenov ve Macar Çaya ile karşılaşarak bu güreşçileri yenen Kurtdereli Mehmet, Ramazan güreşlerindeki bu başarılarından sonra, yenilmeyen pehlivanların bir geleneği olarak kısbetini Balıkesirli Hacı Kara Mehmet ile birlikte Kâbeye yollamıştır.
Ünü Fransız güreşçi Aimable de la Ca Lmette’nin “Beni ancak Türkler yendi, onlar ki bütün ki bütün pehlivanların en büyükleri idi” sözleri ünlüdür. Bu güreşçi Kurtdereli ile güreşmekten çekindiğini resmen açıklamıştır.
1911 yılında Taksim Talimhanedeki Cambazhanede yapılan Ramazan güreşlerine katıldığı zaman 42 yaşında idi. 30 gecede 42 ayrı güreş tutan Kurtdereli Mehmet Pehlivan, Baradonov’u kravatla, Alman Frederich Müller’i ve yine Aman Cari Zak’ı da çaprazla yenmiş, kolu çıkan Macar Caya turnuvadan çekilince, turnuva öncesi duyurulduğu üzere Dünya Şampiyonu olarak ilân edilmiştir.
“Güreşirken daima arkamda Türk ulusunun olduğunu düşünürüm” sözleri ile Büyük Atatürk’ün takdirini kazanan ve ödüllendirilen Kurtdereli Mehmet Pehlivan, 11 Nisan 1939 günü Balıkesir’de ölmüştür.
Kaynak: Doğan Yıldız, Türk Spor Tarihi, Eko Matbaası, İstanbul, 1979, Sayfa: 227.
