Kâzım Özalp’in Atatürk Anıları, Başvekillik

Başvekillik bilindiği gibi Lozan’dan sonra Rauf Bey Başvekillikten istifa ederek İstanbul’a gitmişti. Mustafa Kemal Paşa Başvekilliğe yakın arkadaşı Fethi Bey’in (Okyar) getirilmesini istiyordu. Ancak Meclis’te Kâzım Karabekir Paşa’nın adaylığından bahsediliyor ve paşanın, bu göreve gelmek arzusu da biliniyordu. Mustafa Kemal Paşa Karabekir’i kırmak istemiyordu. Kendisine göre bir çözüm şekli planlamıştı.

Vekilleri ve bazı mebusları Çankaya’ya davet ederek yemekten evvel bir konuşma yaptı, “Gerek Fethi Bey’in, gerek Karabekir Paşa’nın başarılarından bahsederek her ikisinin de bu makarna layık olduklarını” belirtti. Bugünkü şartlarda hangisinin daha uygun görüleceğinin anlaşılması için orada bulunanların fikirlerini söylemelerini istedi. Konuşanların daha serbest konuşabilmeleri için, Fethi Bey’le, Karabekir Paşa’nın yandaki odada dinlenmelerini rica etti. Genelde Karabekir Paşa’nın Milli Mücadele’deki hizmetleri ve özellikleri belirtilerek böyle bir makama layık olduğu açıklandı. Ancak artık sulh olmuş, bütün yabancı ülkelerle siyasi ilişkiler başlamıştı. Bu işlerdeki tecrübesi ve yeteneği ile Fethi Bey’in faydalı olacağı üzerinde bir fikir oluştu. Bu görüş ekseriyetle kabul edildi. Kemal Paşa, yandaki odaya giderek her iki arkadaşını getirdi ve durumu açıkladı. Hükümette görev alması düşünülen arkadaşlar da sıra ile yandaki odaya geçerek, kendileri hakkındaki konuşmalarda diğer arkadaşlarını daha serbest bıraktılar. Böylece Fethi Bey’in kuracağı hükümet de Meclis’e teklif edilmek üzere tespit edildi. O zaman ki usule göre gerek Başvekil, gerek diğer vekiller Meclis tarafından ayrı ayrı seçildiklerinden, o gece tespit edilen kimselerin Meclis’te seçilebilmeleri için, orada bulunanların ciddi çalışmalar yapması kararlaştırıldı. Seçilen Fethi Bey hükümeti göreve başladı.


Kaynak:Atatürk’ten Anılar, Kazım Özalp – Teoman Özalp, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Mart 1998 ISBN: 975-458-042-2