Hainler İzmir Suikastını Gerçekleştirebilselerdi: Bu Fotoğraf Atatürk’ün Son Fotoğrafıydı

Birçok kitaplarında ve İnternet sitelerinde “İstanbul, Sarıyer, Çırçırsuyu, Tarabya Tokatlayan Oteli’nde, 8 Temmuz 1927” alt yazısıyla yayımlanan bir fotoğraf var. Fotoğrafın yer bilgisi yanlış olduğu gibi, tarih bilgisi de tamamen yanlıştır.

Gerçekte söz konusu Atatürk fotoğrafı; hainlerin İzmir’de düzenledikleri suikasttan kısa bir süre önce çekilmiştir.

Gazi Paşa 13 Haziran 1926 tarihinde Bandırma’dan İzmir’e doğru yola çıktı. İzmir’de kurulan hain pusunun haberini 15 Haziran 1926 tarihinde; tren yolculuğu sırasında İzmir valisinden gelen şifreli telgrafla haber aldı. Tehlikeye rağmen İzmir seyahatini ertelemedi ve yoluna devam etti.

1926’da Cumhuriyet devrimlerinin bir kısmı henüz gerçekleşmemişti. Hainler İzmir suikastını gerçekleştirebilselerdi Cumhuriyet tarihimizin akışı kim bilir nasıl olacaktı? Suikast gerçekleşmiş olsaydı; yapılan devrimlerin ömrü ne kadar sürecekti? Bunları tahmin etmek elbetteki çok zor, ancak Mustafa Kemal Paşa’nın söz konusu fotoğrafı; Gazimizin alçak suikasta kurban gitmeden önceki son fotoğraflarından biri olarak ve belki de son fotoğrafı olarak tarihe geçecekti.

Fotoğrafın İzmir Suikastı ile ilgili görsel belge niteliği taşıdığını ne yazık ki yeni öğrenebildim. Basın taraması yaparken fotoğrafı Osmanlıca alt yazılı olarak Cumhuriyet gazetesinde gördüm.

Gazi’ye suikast haberinin duyulması Türkiye’ye de büyük bir tepkiyle karşılandı. İstanbul Darülfünun (üniversite) öğrencileri 21 Haziran 1926 günü Beyazıt Meydanı’nda miting düzenledi. Gazi’ye yapılmak istenen suikast girişimi ve suikastçılar lanetlendi.

Büyük kalabalıkların katılımıyla gerçekleşecek mitingde dağıtılmak üzere Gazimize ait bir fotoğraftan yüzlerce çoğaltıldı. Bu fotoğraf Gazi Paşa 13 Haziran 1926 tarihinden Bandırma’dan İzmir’e doğru yola çıkarken çekilmiş fotoğrafıydı. Günün anlamlı bir hatırası olmak üzere fotoğrafın dağıtılış amacı Cumhuriyet gazetesinde şöyle anlatılıyor:

“Gazi Paşa Hazretlerinin İzmir’e hareket ederken alınmış fotoğrafları günün canlı ve zikıymet (değerli) bir hatırası olmak üzere halka tevzii edilecektir (dağıtılacaktır).” Cumhuriyet gazetesi, 20 Haziran 1926, Sayfa: 1.

Küçük bir alt yazı yanlışı deyip geçmemek gerekir diye düşünüyorum. Özellikle de manevi değer ve hatıraya sahip bir olay olunca.. Yapmış olduğum paylaşım eski ve önemli bir yanlışın düzeltilmesine vesile olabilirse ne mutlu olur bana..

Tarihe ilgisi ve Atatürk sevgisine sahip tüm değerli mustafakemalim.com dostlarına; yeni haftada sağlıklı, mutlu ve huzurlu günler, esenlikler dilerim.. Selamlar, saygılar sevgiler.