Bir İslam Halifesi İngiliz Muhipleri Cemiyeti Onursal Başkanı Olabilir mi

19 Kasım 201716 Mayıs 2020 Atilla Oral

The Orient News’in bir tek sayısı hiçbir kütüphanemizde yok. Gazete sanki gizli bir el tarafından, kütüphanelerimizden özel olarak toplatılmış gibidir. 1924 yılı Aralık ayında The Orient News’in kapanmasına neden olan makalede ne yazıyordu? Bunu dahi bilmiyoruz? Türk araştırmacıları bu önemli kaynaktan bir türlü yararlanamıyor. Bu yüzden Milli Mücadele konulu hiçbir eserde “The Orient News” kaynak olarak kullanılamamıştır. Oysa meydana gelen olayların hemen ertesinde, The Orient News’in yayımladığı haber ve yorumların çok büyük tarihi değeri vardır. Çünkü bu haber ve yorumlar, işgal karargahının görüş ve düşüncesini gösteren resmi bir belgedir. Başta Vahdettin olmak üzere, ülkemizdeki İngiliz işbirlikçileri hakkında, The Orient News’te yayımlanan haber ve yorumlar henüz derlenmedi. İşgalcilerin gazetesinde yer alan Mustafa Kemal’in kurtuluş mücadelesi ile ilgili haber ve yorumlar da henüz derlenmedi. İngiliz işbirlikçisi Ali Kemal’in linç edilmesi konusunda The Orient News’te yapılan haber ve yorumlar bilinmiyor.

Bu gazetenin yaklaşık 300 adet nüshasını dikkatlice inceledim. Elde ettiğim bazı sayılarda çok önemli bilgilere rastladım. Örneğin İngiliz ajanı Rahip Frew’in Türklerle ilgili konferansının metni. Örneğin Halife Abdülmecit Efendi’nin İngiliz işbirlikçiliği. Son Halifemiz diye bağrımıza bastığımız bu zat meğerse İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin Onursal Başkanı imiş. Oysa İngiliz Muhipleri Cemiyetin’in yayınlanmış nizamnamesinde Abdülmecit Efendi’nin hiç adı geçmiyordu. The Orient News’te büyük bir saltanat ve padişah yağcılığı var.

**İngiliz İşgal Kuvvetleri’nin gazetesi The Orient News’te İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin Onursal Başkanı’nın Prens Abdülmecit Efendi olduğunu bildiren haber:**
“Türkiye İngiliz Muhipleri Cemiyeti, adından da anlaşılacağı gibi, İngilizlerle olan dostluk ilişkilerini geliştirmek ve Türk dış politikasını bu ilişkiler doğrultusunda oluşturmak amacıyla kurulmuştu. Tahtın varisi Prens Abdülmecit Efendi, Cemiyetin Onursal Başkanı ve şehrin valisi, İttihat ve Terakki Cemiyeti karşıtı olan Dr. Cemal Paşa da fiili başkanı idi. Partinin görüşleri, İslâm Teoloji Profesörü Sait Molla tarafından düzenlenen “Türkçe İstanbul” gazetesiyle duyurulmaktaydı.”The Orient News, 15 Kasım 1919, s. l

The Orient News, Türk gazetelerini iki gruba ayırmış.

Birincisi (Anglophile organ) adı verilen İstanbul’daki İngiliz işbirlikçisi basın.

Bunlar Peyam-ı Sabah, Alemdar vb.

İkincisi (Nationalist organ) adını verdilderi Anadolu mücadelesini destekleyen milliyetçi gazeteler.

Bunlar da İleri, Tevhid-i Efkâr, Vakit, Vatan vb. gibi yayın kuruluşları.

The Orient News’te, Türkleri eşkıya gibi göstermeye çalışılan birçok haber ve yorum yayımlanmıştır.

Milletimiz aleyhinde küstahça yapılan yorumlar var.

The Orient News bütün olumsuz nitelikleriyle, niyeti bozuk bir işgal gazetesidir.

Ancak yine de mütareke devrinde yaşanan birçok olay hakkında bu gazetede önemli bilgiler vardır.

The Orient News bu yönüyle çok önemli bir kaynaktır.

Gazetenin eksik sayılarının bulunmasıyla ve Türk araştırmacılarının kullanımına sunulmasıyla işgal yıllarına ait bilinmeyen birçok gerçeğin ortaya çıkması mümkündür.

İnkılap tarihi ile ilgili kurum ve kuruluşların, The Orient News’in koleksiyonuna ulaşmak için çaba göstermesi çok önemli bir görevdir.

Atilla Oral