Atatürk’ün Güney Cephesindeki Hizmetleri ve 7. Kolordu Komutalığı’na Atanması
Bir süre sonra, Mustafa Kemal Paşa, Hicaz’ı kurtarmak amacıyla Hicaz Kuvve-i Seferiye Komutanlığı’na getirilir (17 Şubat 1917). Fakat o bu görevi reddetti. Çünkü, yapılacak seferin o günkü imkânlar ölçüsünde başarıya ulaşamayacağını biliyordu. Sonunda Hicaz Kuvve-i Seferiye adı altında bir ordunun kurulmasından vazgeçildi.
1916 yılı sonlarında II. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa, izin alarak İstanbul’a gittiğinden yerine 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal, vekil olarak atandı (7 Mart 1917). Aynca Bitlis ile Muş’un geri alınmasında gösterdiği başarıdan dolayı da altın kılıç imtiyaz madalyası ile ödüllendirildi.
Mustafa Kemal, II. Ordu Karargâhı’na gelince onu Kurmay Başkanı Albay İsmet Bey (İsmet İnönü) karşıladı. Mustafa Kemal, İsmet Bey’le Hareket Ordusu zamanından beri tanışırdı. Burada aralarında yakın bir işbirliği süreci başlamıştı. Kurmay Başkanı Albay İsmet Bey’le çok iyi anlaşan Mustafa Kemal ondan daha iyi yararlanabilmek için kendi ordu grubundaki IV. Kolordu Komutanlığı’na atanmasını sağladı.
Mustafa Kemal, 18 Mart 1917 tarihinde II. Ordu Komutanlığı’na asaleten atanmıştır. Bu sırada Rusya’da büyük bir ihtilâl olmuş, bunun sonunda Çarlık yönetimi yıkılmış, yerine Komünist bir rejim kurulmuştur. Yeni yönetim kendi iç sorunları ile uğraştığından, Doğu Cephesinde ülkemize yönelik bir tehlike söz konusu değildi. Mustafa Kemal’in II. Ordu Komutanlığı bu döneme rastlamaktadır.
Bu sırada Filistin ve Bağdat üzerine yapılacak geniş çaplı bir harekât için “Yıldırım Orduları Grubu” adı altında bir ordu kuruldu. Alman Ordularının Genelkurmay Başkanlığı’nı yapan fakat pek başarılı bir komutan sayılmayan General Falkenhayn mareşal rütbesiyle bu grubun başına getirildi. Falkenhayn 7 Mayıs 1917’de İstanbul’a gelerek grubun komutasını eline aldı. Yıldırım Orduları Grubu Irak’ta bulunan Halil Paşa komutasındaki VI. Ordu ile yeni kurulan VII. Ordudan oluşuyordu. Mustafa Kemal 5 Temmuz 1917’de VII. Ordu Komutanlığı’na atanarak (bk.Resim: 14). Halep’e geldi. Burada Ordunun bazı ihtiyaçlarını ve aksaklıklarını giderdi ve orduyu göreve hazır duruma getirdi.
