Atatürk, Amasya Müftüsü Abdurrahman Kâmil Efendi’nin Milli Mücadele’deki Hizmetini Anlatıyor:

Gazi Mustafa Kemal Paşa, 24 Eylül 1924 tarihinde Amasya’yı ziyaret etti. Kendisini karşılayan halka hitaben yaptığı konuşmada Amasya Müftüsü Abdurrahman Kâmil Efendi’den takdirle söz etti. Gazi Paşa, Amasya Müftüsü’nün Milli Mücadele’deki hizmetini şu cümlelerle anlattı:

Muhterem Efendiler,

“Benim için, memleket için, inkılâp için çok mühim günler geçirdiğim bir şehirde bulunuyorum. Bu şehrin ahalisi, beni gecenin zulmetine rağmen, çok parlak, pek hararetli ve samimî bir tezahüratla karşıladılar. Bu dakikada bu kıymetli halkın mümessilleriyle bir sofrada bulunuyorum. Bütün bunlara ait hissiyatım, fikirlerim o kadar çok, o kadar heyecan halindedir ki, bunları tamamıyla ifade için beşeri lisanı gayri kâfi görmüyorum. Biliyorsunuz ki kalpten kalbe yol vardır. Benim bu dakikada bütün tahassüslerimi, pek vazıh bir surette, kendi kalplerinizde, kendi vicdanlarınızda okuyabilirsiniz.”

“Efendiler! Bundan beş sene evvel buraya geldiğim zaman bu şehir halkı da, bütün millet gibi, hakiki vaziyeti anlamışlardı. Fikirlerde karışıklık vardı. Dimağlar adeta durgun bir haldeydi. Ben burada birçok zevatla beraber, Kâmil Efendi Hazretleriyle de görüştüm. Bir cami-i şerifte hakikati halka izah ettiler. Efendi Hazretleri halka dediler ki:

“Milletin şerefi, haysiyeti, hürriyeti, istiklali hakikaten tehlikeye düşmüştür. Bu felaketten kurtulmak, icap ederse vatanın son ferdine kadar ölmeyi göze almak lazımdır. Padişah olsun, halife olsun, isim ve unvanı ne olursa olsun, hiçbir şahıs ve makamın mevcudiyetinin hikmeti kalmamıştır. Tek kurtuluş çaresi, halkın doğrudan doğruya hâkimiyeti ele alması ve iradesini kullanmasıdır.”

İşte Efendi Hazretlerinin bu yol gösteren vaaz ve nasihatinden sonra herkes çalışmaya başladı. Bu münasebetle Müftü Kâmil Efendi Hazretlerini takdirle yad ediyorum. Ve genç Cumhuriyetimiz, bu gibi ulema ile iftihar eder.”

Kaynak: Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt: II, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları: 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1959, sayfa: 200.